Achtergestelde lening

De naam ‘achtergestelde lening’ heeft voor veel mensen een negatieve lading. Het klinkt namelijk alsof bij een achtergestelde lening iemand benadeeld wordt. Niets is minder waar. Het is één van de meest populaire en flexibele leenvormen die beschikbaar zijn en u kunt ze bijna overal tegenkomen. Maar wat is een achtergestelde lening precies?

Wat is een achtergestelde lening?

Wanneer men een lening wordt afsluit, worden er duidelijke afspraken gemaakt. Ook wanneer u geld zoekt voor uw bedrijf, kunt u een zakelijk krediet afsluiten of zakelijke lening aangaan. Door deze lening aan te gaan, moet u ieder afgesproken termijn een bepaald deel, plus rente, van deze lening aflossen. Toch zitten hier vaak strenge voorwaarden aan verbonden, waar niet iedere ondernemer aan kan voldoen. Daarom zijn er andere manieren om geld te krijgen. Voorbeelden hiervan zijn crowdfunding en factoring, maar ook een achtergestelde lening is één van de mogelijkheden.

Een achtergestelde lening is een lening waarbij de verstrekker van het krediet, degene die de lening uitgeeft, in het geval van faillissement van het bedrijf wordt achtergesteld op de meeste andere schuldeisers. Dit betekent dat deze schuldeiser pas als één van de laatste betaald hoeft te worden en dus hoogstwaarschijnlijk weinig tot niets terugziet van het verstrekte krediet. Alleen de houders van een obligatie of een aandeel staan nog achter de verstrekker van deze lening.

Een andere vorm is de mezzanine lening. Deze lening is in feite hetzelfde als een achtergestelde lening en kent ook dezelfde risico’s. Het verschil is dat bij een mezzanine lening een middenweg wordt gevonden tussen het eigen kapitaal en het geleende geld.

Deze achtergestelde lening is populair geworden in de kredietcrisis. In die periode was het lastig om als ondernemer geld te krijgen bij de bank. Een alternatief hiervoor was een achtergestelde lening.

Kom ik in aanmerking voor een achtergestelde lening?

Als particulier komt u, in de meeste gevallen, niet in aanmerking voor een achtergestelde lening. Leningen van deze categorie worden namelijk vaak verstrekt door en aan ondernemingen. Vaak zijn holdingmaatschappijen, investeerders of zakelijke partners de verstrekkers van een achtergestelde lening. Dit doen zij omdat dit aantrekkelijk voor hen is. Ze kunnen hier namelijk een hoge rente voor vragen. Dit omdat het verschil in risico erg groot is; de verstrekker van een ‘normale lening’ heeft veel meer kans om bij een faillissement (een deel van) het geïnvesteerde geld terug te krijgen.

Achtergestelde lening als obligatie

Het is voor u als ondernemer ook mogelijk om obligaties als achtergestelde lening te gebruiken. Deze obligaties zijn schuldverklaringen van uw ondernemingen, die u verkoopt aan investeerders. Zij betalen hiervoor, maar ontvangen in ruil voor deze investering een beloning. Deze vergoeding kan bestaan uit rente, variabel of vast. In de meeste gevallen hebben obligaties een vaste looptijd, zodat u er als ondernemer zeker van bent dat men voor de gehele periode over het uitgeleende geld kan beschikken. In sommige opzichten lijkt het op een aandeel, maar er zijn verschillen. Zo heeft een obligatiehouder geen zeggenschap over uw onderneming. Dit is bij aandelen doorgaans wel het geval.

Bij een achtergestelde obligatie geldt het principe van een achtergestelde lening. U hoeft de houders van een dergelijke obligatie dus pas terug te betalen als u alle andere leningen en obligaties heeft ingelost. Dit wil overigens niet zeggen dat de houders van achtergestelde obligaties bij een faillissement als laatste aan de beurt zijn. Aandeelhouders krijgen in dat geval nóg later hun geld.

Niet alleen voor u als ondernemer is het verkopen van achtergestelde obligaties aantrekkelijk, maar ook voor de investeerder kan dit rendabel zijn.

Wat zijn de voordelen?

Voor u als ondernemer heeft een achtergestelde lening verschillende voordelen. Wanneer u een achtergestelde lening verstrekt krijgt, kunt u het hoofd beter boven water houden. Deze lening kan voor u één van de laatste oplossingen zijn om een faillissement te voorkomen. Een achtergestelde lening afsluiten biedt ook voordelen bij een overname en zekerheid voor andere schuldeisers.

Voordelen bij een overname

Het kan zijn dat u uw bedrijf wilt verkopen. Hier zijn verschillende mogelijke redenen voor. Het vinden van een goede overnamekandidaat is dan een belangrijke taak. Wanneer u deze persoon gevonden heeft, is het altijd de vraag of deze ook het geld heeft om de overname daadwerkelijk te realiseren. Mocht dit niet het geval zijn, kan een achtergestelde lening een goed alternatief zijn.

Een voordeel hiervan is dat, wanneer u van de overnamekandidaat verlangt dat deze het volledige vermogen aanspreekt, u wellicht niet de prijs voor uw onderneming krijgt die u in gedachten had. Door de koper een achtergestelde lening aan te bieden, ontvangt u meestal meer geld voor het bedrijf.

Een achtergestelde lening bij een bedrijfsovername kan dus leiden tot een win-winsituatie voor zowel de koper als de verkoper: de verkopende partij ontvangt een groter bedrag voor het bedrijf, terwijl de koper minder van het eigen vermogen hoeft te investeren. Toch heeft deze constructie alleen een kans van slagen wanneer beide partijen goed weten met wie ze in zee gaan.

Zekerheid voor andere schuldeisers

Tegenover een achtergestelde lening staat een hoog rentepercentage. Deze leenvorm is dus duurder voor u als ondernemer en daarom is het alleen aantrekkelijk wanneer andere leningsvormen, zoals een zakelijke lening of factoring, niet meer mogelijk zijn. Achtergestelde leningen worden vaak gebruikt voor financieringen waarbij geen onderpand aanwezig is, zoals werkkapitaal of uitbreidingsplannen. Toch kan het ook voor de ondernemer voordelen met zich meebrengen. Wilt u een hoge en complexe financieringsaanvraag doen? Dan kan het hebben van een achtergestelde lening hetgeen zijn dat de doorslag geeft.

Dit wordt een stapelfinanciering genoemd. Een voorbeeld hiervan is de mezzanine lening: er is een onderpand, maar niet genoeg om alle risico’s te dekken. Daarom wordt er een soort combinatie met een achtergestelde lening gemaakt. Dit is mogelijk omdat banken en andere financiële instellingen eerder zaken willen doen wanneer u een achtergestelde lening hebt lopen. Waarom? Dat is vrij simpel: mocht uw onderneming alsnog failliet gaan, dan vangt niet de bank of de financiële instelling, maar de verstrekker van de achtergestelde lening de eerste klappen op.

Wat zijn de risico’s?

Wanneer u een achtergestelde lening ontvangt, kunt u de zaken uitvoeren die u van plan was om te doen. Voor u als ondernemer zitten er verschillende voordelen aan een achtergestelde lening. Toch zitten er wel degelijk grote risico’s aan vast. De grootste risico’s zijn niet voor u als ondernemer, maar voor de investeerder.

Achtergestelde leningen worden, in sommige gevallen, gedaan door noodlijdende ondernemingen. Hiervoor is een dergelijke lening het laatste redmiddel. Het geld dat hierdoor binnenkomt, wordt dan gebruikt om een zware periode te overbruggen en wellicht zelfs een dreigend faillissement voor te zijn. Op dat moment kan de investeerder een hoog rentepercentage eisen en dus veel geld verdienen in korte tijd, maar dan moet het bedrijf deze zware tijd wel overleven.

Lukt dit niet en gaat het bedrijf failliet, dan wordt na het uitspreken van het faillissement een curator aangewezen. De kans dat de verstrekker van een achtergestelde lening dan nog aan bod komt, is bijna nihil. Zoals eerder genoemd, komen bij een faillissement namelijk eerst de ‘gewone’ schuldeisers als de Belastingdienst, de banken, leveranciers en andere crediteuren aan bod. Pas daarna is de verstrekker van de achtergestelde lening aan de beurt, en dan is de kans groot dat het geld er niet meer is.