Rentabiliteit

De betekenis van rentabiliteit

Wat is rentabiliteit precies? De rentabiliteit geeft aan of een onderneming voldoende rendabel is. Oftewel: maakt het vermogen voldoende winst? Door de rentabiliteit te berekenen, weet u hoeveel rendement er is behaald met het geïnvesteerde vermogen. Dit kengetal laat daarmee zien hoeveel rendement een bedrijf maakt per geïnvesteerde euro. Bij rentabiliteit gaat het dus vooral om rendement (winst). Is het bedrijf rendabel? Hoeveel wordt er ‘verdiend’ op het vermogen? Geldverstrekkers die investeren in uw onderneming, zijn zij geïnteresseerd in dit kengetal. Het geeft bijvoorbeeld weer of en hoeveel dividend er uitgekeerd kan worden. Maar ook of het bedrijf op lange termijn voldoende rendabel is om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.

Verschil rentabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit

Deze drie kengetallen worden wel eens door elkaar gehaald. Het is belangrijk om de verschillen te weten. Hierdoor voorkomt u onduidelijkheid en weet u precies welke ratio’s belangrijk zijn bij het aanvragen van bedrijfsfinanciering.

Rentabiliteit: de verhouding tussen de winst en het geïnvesteerde vermogen

Solvabiliteit: de verhouding tussen het totale vermogen en het vreemd vermogen

Liquiditeit: de verhouding tussen de liquide middelen en kort vreemd vermogen

Solvabiliteit
Liquiditeit

Het geeft weer hoeveel eigen vermogen en hoeveel vreemd vermogen er in een onderneming zit. Is het percentage vreemd vermogen aanzienlijk meer dan het eigen vermogen? Dan loopt de onderneming het gevaar ze haar lange termijn betalingsverplichtingen niet kan voldoen. Voordat er een zakelijke lening wordt verstrekt, wordt er altijd om een solvabiliteitspercentage gevraagd. Dit laat de geldverstrekker zien of de lening inclusief rente ook terugbetaald kan worden.

> lees meer over solvabiliteit
Wat betekent liquiditeit? De liquiditeit geeft aan of alle kortlopende betalingsverplichtingen kunnen worden voldaan. Heeft de onderneming bijvoorbeeld voldoende geld in kas om alle rekeningen van deze maand te betalen? Kunnen de leveranciers op tijd betaald worden? Om dit te bepalen, wordt er gekeken naar de liquiditeit. Beide kengetallen gaan over de verhouding schulden en vermogen. De rentabiliteit daarentegen laat zien hoeveel rendement er wordt behaald met het geïnvesteerde vermogen.

Voor wie is de rentabiliteit interessant?

Ten eerste is de rentabiliteit voor u als ondernemer belangrijk. U wilt natuurlijk weten wat uw inkomen is in verhouding met het geïnvesteerde vermogen. Levert het vermogen geen winst op? Of is er zelfs sprake van verlies? Dan is het zaak om op tijd aan de bel te trekken. Daarnaast is een hoge rentabiliteit interessant voor investeerders en beleggers. Hoe hoger de uitkomst van de rentabiliteitsratio’s, hoe interessanter uw bedrijf is voor beleggers en investeerders. Is de winst op lange termijn voldoende? Dan is dit positief voor de continuïteit van het bedrijf. Vooral aandeelhouders zijn geïnteresseerd in de rentabiliteit en daarmee in het uitkeren van dividend. De rentabiliteit geeft door middel van ratio’s weer of uw onderneming rendabel genoeg is om te blijven bestaan. Dit is voor u als ondernemer uiteraard van belang. Maar ook investeerders, beleggers en andere externe partijen willen dit graag weten. Er wordt vermogen in de onderneming gestoken, en dit vermogen moet wel rendement (winst) opleveren. Hoe hoger het rendement, hoe hoger de rentabiliteit. Voor geldverstrekkers is dit in de vorm van rente, voor aandeelhouders in de vorm van dividend en voor de eigenaren in de vorm van winst.

Het eigen vermogen en vreemd vermogen

De balans geeft alle bezittingen, het eigen vermogen en de schulden van een onderneming weer op een bepaald moment. De linkerzijde van de balans wordt de debet (activa) genoemd, en de rechterzijde is de credit (passiva). De activa zijn alle bezittingen van een bedrijf. Deze worden onderverdeeld in vaste activa, vlottende activa en liquide middelen. Hieronder valt bijvoorbeeld het bedrijfspand, de voorraden, debiteuren en het banksaldo. De passiva zijn alle middelen waarmee de activa zijn betaald. Dit is het totale vermogen van een onderneming. Het vermogen wordt verdeeld in eigen vermogen en vreemd vermogen. Het eigen vermogen is al het geld dat u als ondernemer zelf in het bedrijf heeft gestopt. Maar ook het aandelenkapitaal valt onder het eigen vermogen. Het vreemd vermogen zijn alle schulden waarmee bezittingen zijn betaald. Denk bijvoorbeeld aan een hypotheek, crediteuren en de bedrijfsfinanciering door een bank.

Debet (Activa)	Credit (Passiva)
Vaste activa	Eigen vermogen
Vlottende activa	Kort vreemd vermogen
Liquide middelen	Lang vreemd vermogen

Scroll naar links om volledig tabel te zien

De balans is altijd in evenwicht. Dit betekent dat de totale waarde van de activa gelijk moet zijn aan de totale waarde van de passiva. Oftewel: de bezittingen zijn gelijk aan het eigen vermogen plus de schulden.

Verschil bedrijfsresultaat en nettowinst

Om de rentabiliteit van uw onderneming te berekenen, is het belangrijk om het verschil tussen het bedrijfsresultaat en de nettowinst te weten. Het bedrijfsresultaat en de nettowinst vindt u terug op de winst- en verliesrekening (resultatenrekening). Dit is het resultaat dat overblijft wanneer alle bedrijfskosten van de netto omzet zijn afgetrokken:

Bedrijfsresultaat = Netto omzet – Bedrijfskosten

Het bedrijfsresultaat wordt ook vaak aangeduid met de term bedrijfswinst, exploitatieresultaat of ondernemingswinst. Let op: dit is niet hetzelfde als de nettowinst. Het bedrijfsresultaat is het resultaat dat u doorgeeft aan de Belastingdienst. Het is als het ware de nettowinst voor belasting. Het netto bedrijfsresultaat – oftewel de nettowinst (na belasting) – is het werkelijke bedrag dat onderaan de streep overblijft. Dit is het resultaat dat u overhoudt na aftrek van de rente en belastingen voor de eigenaren of aandeelhouders:

Nettowinst = Bedrijfsresultaat – (Rente + belastingen)

Hoe berekent u de rentabiliteit?

Om te kunnen bepalen in hoeverre uw bedrijf rendabel is, moet u deze gegevens achterhalen. Bij het berekenen van de rentabiliteit speelt het totaal vermogen (eigen vermogen en vreemd vermogen), de nettowinst, de rente en het bedrijfsresultaat een rol. De rentabiliteit is het kengetal dat weergeeft hoeveel winst er is gemaakt met het vermogen dat in uw onderneming aanwezig is. Kortom: het gaat om het rendement van de investeringen. U brengt vermogen in uw bedrijf – dit is het eigen vermogen en het vreemd vermogen – en vervolgens berekent u hoeveel dit vermogen opbrengt. De rentabiliteit kan op drie verschillende manieren worden berekend:

REV = Rentabiliteit Eigen Vermogen

RVV = Rentabiliteit Vreemd Vermogen

RTV = Rentabiliteit Totaal Vermogen

De rentabiliteit eigen vermogen berekenen
De rentabiliteit vreemd vermogen berekenen
De rentabiliteit totaal vermogen berekenen

Hoeveel winst u maakt ten opzicht van het eigen vermogen berekent u als volgt:

REV = Nettowinst / eigen vermogen

De nettowinst is het bedrag dat overblijft nadat alle kosten en vergoedingen zijn betaald. Dus het bedrijfsresultaat (EBIT) minus de rente en de belastingen. Het is het resultaat dat onderaan de streep overblijft. Het eigen vermogen staat op de balans. De activa zijn alle bezittingen van de onderneming en alle passiva zijn de middelen waarmee de activa zijn betaald. De passiva is al het vermogen: lang vreemd vermogen, kort vreemd vermogen en eigen vermogen. Het eigen vermogen wordt gezien als de restpost van de balans. Het is de inbreng van de eigenaren en de winsten van de afgelopen jaren, maar ook het aandelenkapitaal en de overige reserves.

De REV wordt berekend door de nettowinst te delen door het eigen vermogen. Met deze formule berekent u de winst (rendement) voor de eigenaren en aandeelhouders.
Het rendement op het vreemd vermogen wordt als volgt berekend:

RVV = Rente / Vreemd vermogen

De betaalde rente wordt gedeeld door het vreemd vermogen. De uitkomst is het rendement over het totale vreemd vermogen. Hieronder valt het kort vreemd vermogen en het lang vreemd vermogen. Onder het kort vreemd vermogen vallen alle kortlopende schulden. Dezen worden binnen een jaar afgelost. Denk bijvoorbeeld aan crediteuren en een rekening courant krediet. Het lang vreemd vermogen zijn alle langlopende schulden, zoals een hypotheek en een zakelijke lening. De rente – ook wel interest genoemd – is de vergoeding die wordt betaald voor het geleende geld van derden, zoals banken en kredietverstrekkers. Het rendement over het vreemd vermogen is interessant voor alle geldverstrekkers. Dit is de vergoeding die zij krijgen voor het uitlenen van geld.
Om het rendement over het totale vermogen te berekenen, gebruikt u de volgende formule:

RTV = Bedrijfsresultaat / totale vermogen

Het bedrijfsresultaat wordt gedeeld door het totale vermogen (eigen vermogen + vreemd vermogen). De uitkomst is de rentabiliteit totaal vermogen. Het bedrijfsresultaat is niet hetzelfde als de nettowinst. De nettowinst is het geldbedrag dat helemaal onderaan de streep overblijft. Het bedrijfsresultaat is het resultaat vóór aftrek van de rente en de belastingen – oftewel EBIT. U vraagt zich misschien af: waarom wordt de nettowinst niet gedeeld door het totale vermogen? Dit komt omdat de rente en de belastingen niet aan de eigenaren en/of aandeelhouders worden betaald, maar aan de geldverstrekkers en de Belastingdienst.

Wat is een goede rentabiliteit?

Vermogensverschaffers zijn alle partijen die geld in uw onderneming steken. Dit kunnen de eigenaren zijn; het gaat dan om eigen vermogen. Maar ook de aandeelhouders zijn mede-eigenaar en vallen daarom onder het eigen vermogen. Banken of andere geldverstrekkers investeren in uw bedrijf door middel van leningen. Dit is het vreemd vermogen van een bedrijf. Met het rendement op het vermogen worden vermogensverschaffers uitgekeerd. Dit gebeurt door middel van dividend en rente. Het rendement (de winst) van een onderneming moet hoog genoeg zijn om de uitkeringen aan de vermogensverschaffers te kunnen voldoen. Is er voldoende winst gemaakt om alle uitkeringen te doen? Dan wordt er gesproken over een rendabel bedrijf.

De rentabiliteit hangt af van het soort bedrijf. Startende ondernemers krijgen vaak met hele andere rendementen te maken dan grote gevestigde bedrijven. Bovendien spelen ook de verwachtingen van de eigenaren en aandeelhouders een grote rol. Grote bedrijven met een jarenlange stabiele nettowinst streven vaak geen hoge rendementen na. Daarentegen zijn kleine bedrijven vaak afhankelijk van de markt en de economische situatie. Door dit hogere risico zullen zij een hoger rendement willen hebben.

Een goede graadmeter is het vergelijken (benchmarking) van de rentabiliteit met uw concurrenten in dezelfde sector. Door te vergelijken ziet u of uw rentabiliteit veel ‘beter’ of ‘slechter’ is dan soortelijke bedrijven. Dankzij dit perspectief kunt u inschatten of uw rentabiliteit goed is of verbeterd moet worden.

Verschillen REV, RVV en RTV

De rentabiliteit op het vreemd vermogen (RVV) geeft simpelweg weer hoeveel u betaalt voor het geleende geld. Een zo hoog mogelijk rentabiliteit is zeker niet altijd het beste. De rentabiliteit op het vreemd vermogen wilt u juist zo laag mogelijk houden. Hoe hoger de RVV, hoe meer rente u betaalt over het vreemd vermogen. Een lage rentabiliteit vreemd vermogen betekent lagere rentekosten. Over het algemeen ligt de rentabiliteit vreemd vermogen tussen de 2% en 6%.

De rentabiliteit eigen vermogen en rentabiliteit totaal vermogen zijn daarentegen veel interessanter voor u als ondernemer. Maar ook externe partijen willen dit graag van uw bedrijf weten. Deze ratio’s geven namelijk weer hoeveel geld er wordt verdient op de inleg. Wat precies een goed rentabiliteitspercentage is, is niet in een cijfer of score uit te drukken. Dit komt omdat dit erg afhangt van het soort bedrijf en de branche. Door middel van benchmarking komt u erachter of uw bedrijf een relatief hoge of lage rentabiliteit heeft.

Hoe kunt u de rentabiliteit verbeteren?

De rentabiliteit van uw onderneming zegt iets over de winstgevendheid. En de winstgevendheid is vervolgens belangrijk om te groeien, te investeren en om financiële tegenslagen op te kunnen vangen. Voor vermogensverschaffers, zoals banken, kredietverstrekkers en aandeelhouders, zijn bedrijven met een goede rentabiliteit interessant. Hoe hoger de rentabiliteit van een onderneming, hoe rendabeler het is om in deze onderneming te investeren. Als ondernemer is een hoge rentabiliteit ook van belang. Heeft u uw rentabiliteit vergeleken met uw concurrenten? En blijkt dat u het ‘slechter’ doet dan soortelijke bedrijven? Wanneer uw rentabiliteit relatief laag is, kunt u de volgende maatregelen nemen om de rentabiliteit te verhogen:

Verlaag de kosten: meer winst betekent een hogere rentabiliteit. En om meer winst te maken moeten de kosten verlaagd worden. Dan blijven er per saldo meer euro’s over. Breng alle leveranciers in kaart en kijk waar u slimmer kunt inkopen. Of kijk op welke posten u nog meer kunt besparen, zoals huisvesting, verkoopkosten of algemene kosten.
Verhoog hoog de omzet: net als met lagere kosten, zal een hogere omzet meer rendement opleveren. Kijk of u iets kunt doen aan de prijsstelling van uw diensten of producten.
Meer vreemd vermogen aantrekken: als het deel vreemd vermogen stijgt, zal het rendement op uw eigen vermogen – dankzij het hefboomeffect – stijgen. Dit werkt alleen als uw RTV hoger is dan uw RVV. Oftewel: het rendement op het totaal vermogen moet hoger zijn dan het rendement op het vreemd vermogen. Dan levert meer vreemd vermogen een hoger rendement op.
Omloopsnelheid werkkapitaal verbeteren: kijk waar u uw beschikbare vermogen, zoals voorraden en debiteuren nog efficiënter kunt inzetten. Hoe sneller en effectiever dit gebeurt, hoe beter.

Zakelijke lening aanvragen?

Factoring vergelijken?